Tag: pierścionki

Biżuteria sprzed naszej ery – kilka słów o starożytnych ozdobach

Wyobraźnia – klucz do lepszego świata… Spróbujcie przenieść się myślami 20 000 lat wstecz. Prehistoryczny „jubiler” zastanawia się, który wybrać materiał na piękny naszyjnik. Kość zwierzęcia, drewno, a może muszelki? Tak właśnie wyglądały początki historii biżuterii. Musiało upłynąć wiele tysięcy lat zanim ok. 3500 r. p.n.e. zaczęto wytwarzać bardziej zaawansowaną biżuterię srebrną, złotą, a także z miedzi i brązu. Czy ówczesna biżuteria różniła się jednak tak znacząco od tej, którą spotykamy we współczesnych sklepach jubilerskich?

Biżuteria faraona, czyli starożytny Egipt prekursorem w jubilerstwie

To właśnie w starożytnym Egipcie zaczęto wyrabiać pierwszą bogato zdobioną biżuterię – naszyjniki, wisiorki, bransoletki, kolczyki, a nawet broszki. Nastąpił przełom w produkcji biżuterii, gdyż nowe ozdoby były znacznie bardziej zaawansowane technologicznie niż dotychczasowe. Dla Egipcjan biżuteria miała ogromne, ale także symboliczne znaczenie, prawie każdy nosił przy sobie talizmany chroniące przed złem. Poszczególne rodzaje kamieni szlachetnych również miały swoje zadania. I tak na  przykład agaty chroniły przed ukąszeniami pająków, niezwykle popularny lapis lazuli przed wężami, a z kolei zielony jasper odpowiedzialny był za przywoływanie deszczu. Biżuteria wyznaczała też status – bogatsi Egipcjanie dumnie obnosili się ze złotem, biedniejszym musiało wystarczyć szkło i fajans. Gdybyś była bogatą Egipcjanką to w swojej szkatułce przechowywałabyś np. bransolety na ręce i nogi, a także szerokie obroże i kolie zakładane na szyję. Przyglądając się znaleziskom, między innymi z piramid i grobowców faraonów, można śmiało powiedzieć, że i dziś taka biżuteria znalazłaby swoje miejsce w jubilerskim świecie.
Grafika: biżuteria z grobu Tutenchamona; Muzeum w Kairze

Grecja – pokaż mi swoją biżuterię, a powiem ci kim jesteś

Grecy, zwłaszcza początkowo, nie tworzyli tak ozdobnej biżuterii, chociaż również wykorzystywali srebro, złoto oraz pozłacany brąz. Później zaczęto dodawać kamienie szlachetne (agaty, szmaragdy, perły i ametysty), co zdecydowanie dodawało uroku noszonym głównie przez kobiety ozdobom. Wyobraźcie sobie, że Greczynki jako jedne z pierwszych w Europie zaczęły nosić tak uwielbiane przez rzesze kobiet kamee! Warto jednak podkreślić, że biżuteria w starożytnej Grecji przede wszystkim służyła jako wyznacznik statusu lub sprawowanej funkcji, ewentualnie jako amulet chroniący przed złymi mocami. Przykładowo: kapłanki w świątyniach mogły nosić jedynie srebrną biżuterię, która miała pomagać w kontakcie z duchami. Bogate kobiety ubierały swoje ozdoby zazwyczaj na specjalne okazje, aby podkreślić swoje bogactwo i status społeczny. To właśnie Grecy jako pierwsi stworzyli otwarte bransoletki, które lekko stykają się końcami na nadgarstku. Grecka biżuteria to też charakterystyczne motywy roślinne i zwierzęce. Przyznacie chyba, że same z chęcią założyłybyście poniższą bransoletę…

Szkatułka starożytnej Rzymianki – przepych i misterność

Zajrzyjmy zatem do szkatułki z biżuterią starożytnej Rzymianki. Cóż tam mogło się kryć?

Z pewnością spinki ze złota, srebra lub kości słoniowej, ozdobione np. perłą. Ich zadaniem było podtrzymywanie misternie układanych fryzur. Tuż obok złota agrafa z pięknym szmaragdem oraz coś bardzo nowoczesnego i modnego – pierścionki z kamieniami szlachetnymi. I to bardzo duża ilość, bo spora część starożytnych Rzymian nosiła pierścionki na każdym palcu. Na dnie mieni się kamień dotąd nieznany w jubilerstwie – diament, a tuż przy nim bogato zdobiony talizman, który miał chronić przed złymi mocami. Obok szkatułki leży złoty pierścień męża – znak, iż jest on ważnym urzędnikiem lub dygnitarzem, gdyż tylko im wolno było nosić złote pierścienie. Zwykłym obywatelom pozostawiono możliwość noszenia pierścionków z żelaza. Kto jednak zabroni nam pomarzyć, iż byłyśmy bogatymi Rzymiankami obdarowanymi przez męża poniższą biżuterią?

Świat starożytnej biżuterii to oczywiście nie tylko te trzy cywilizacje, bo przecież cały Bliski Wschód, a także ludy celtyckie oraz inne określane jako „barbarzyńskie” mogły poszczycić się własnymi wyrobami jubilerskimi. Jednak Egipcjanie, Grecy i Rzymianie są tymi ludami, które najbardziej kojarzą nam się ze starożytnością. Warto więc chyba dowiedzieć się, co takiego ukrywali w swoich szkatułkach. Spoglądając na starożytną biżuterię trzeba przyznać, że wcale nie odbiega ona od tego, co widzimy obecnie w sklepach. Ba, czasami trudno byłoby znaleźć tak bogato zdobione bransolety naszyjniki i pierścionki!